Chỉ định thầu là gì? Quy định của pháp luật về chỉ định thầu

Nội dung bài viết này sẽ lý giải cho bạn hiểu rõ hơn chỉ định thầu là gì và các quy định pháp luật có liên quan đến chỉ định thầu. Hãy theo dõi thật kỹ bởi nó có liên quan rõ đến pháp luật và các hình thức áp dụng xử lý.

1. Chỉ định thầu là gì?

Chỉ định thầu chính là một trong số 7 hình thức lựa chọn của nhà thầu tuân thủ đúng theo quy định của pháp luật về việc đấu thầu. Bởi vì thủ tục chọn nhà thầu khá đơn giản, thời gian thực hiện quá trình chỉ định nhà thầu diễn ra khá ngắn cho nên việc chỉ định thầu chính là một hình thức được nhiều doanh nghiệp áp dụng khá nhiều. Nhưng không phải chỉ cần bạn có nhu cầu chỉ định thầu thì sẽ có thể lựa chọn nhà thầu mà buộc phải tuân thủ một vài quy định nhất định mới có thể chỉ định thầu. Vậy những quy định đó là gì? Làm thế nào để xác định các loại hình thức chỉ định thầu?

2. Quyết định chỉ định thầu của pháp luật

Pháp luật có quy định rõ về việc chỉ định thầu, được thể hiện chi tiết tại Điều số 22 trong Luật đấu thầu ban hành từ năm 2024. Quy định về các trường hợp được phép tham gia chỉ định thầu như sau:

- Các cá nhân, tổ chức tham gia vào hoạt động đấu thầu hoặc có liên quan tới hoạt động này.

- Là các cá nhân, các tổ chức có hoạt động đấu thầu không nằm trong phạm vi điều chỉnh của luật Đấu thầu sẽ được chọn áp dụng các quy định mà Luật này ban hàng. Trong trường hợp các cá nhân, tổ chức chọn áp dụng Luật thì cần phải đảm bảo tuân thủ quy định có sự liên quan đến điều luật được đưa ra để đảm bảo được tính minh bạch, sự công bằng, hướng tới hiệu quả kinh tế.

Một cách cụ thể hơn, hoạt động chỉ định thầu với nhà thầu sẽ được áp dụng trong các trường hợp như sau:

- Thứ nhất, gói thầu cần thực hiện ngay nhằm mục đích xử lý, khắc phục nhanh chóng, kịp thời hậu quả do sự cố bất khả kháng; đối với gói thầu cần được thực hiện nhằm mục đích đảm bảo bí mật của Nhà nước; các gói thầu cần được triển khai đấu thầu ngay nhằm tránh khỏi việc gây ra các nguy hại đến sức khỏe, đến tính mạng, tài sản của cộng đồng trên địa bàn hoặc để đáp ứng mục đích không gây ảnh hưởng lớn tới những công trình liền kề khác; gói thầu mua bán đối với các loại sản phẩm như vật tư – thiết bị, như hóa chất, thuốc,… để nhằm triển khai công tác phòng chống các loại dịch bệnh cấp bách.

- Gói thầu cần được triển khai mang tính cấp bách nhằm mục tiêu bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia, hải đảo.

- Gói thầu trong lĩnh vực cung cấp các dịch vụ tư vấn hoặc phi tư vấn, mua hàng hóa từ nhà thầu đã được thực hiện trước đó có sự đảm bảo về mặt công nghệ, về yếu tố bản quyền mà không thể thực hiện việc mua bán từ các nhà thầu khác; gói thâù mang tính thử nghiệm, nghiên cứu hay mua bán bản quyền sở hữu trí tuệ.

- Gói thầu trong hoạt động thi công xây dựng các bức phù điêu, xây dựng tượng đài, tranh ảnh tác phẩm với quy mô hoành tráng, các tác phẩm nghệ thuật có gắn bản quyền tác giả; gói thầu chuyên cung cấp dịch vụ tư vấn về lập các báo cáo thiết kế, nghiên cứu xây dựng được chỉ định rõ cho người tác giả của bản thiết kế các công trình kiến trúc được trúng tuyển hoặc được chọn nếu tác giả đó đảm bảo đầy đủ điều kiện về năng lực

Việc làm kiến trúc - thiết kế nội thất

3. Hạn mức chỉ định thầu là gì bạn có biết?

Nếu thuộc vào các trường hợp áp dụng hình thức chỉ định thầu vừa nêu ở trên, đảm bảo việc chỉ định thầu cho các giá gói thầu được nằm trong trong hạn mức quy định của Chính phủ. Đáp ứng đúng quy định tại Điều số 54 của Nghị định số 63/2024/NĐ-CP, hạn mức của chỉ định thầu được quy định áp dụng như sau:

- Những trường hợp áp dụng hạn mức chỉ định thầu không vượt quá giá trị 500 triệu bao gồm:

+ Gói thầu dịch vụ tư vấn

+ Gói thầu dịch vụ phi tư vấn

+ Gói thầu dịch vụ công

- Với những gói đấu thầu nằm trong dự toán cần mua thường xuyên chẳng hạn như vật tư – vật liệu thường sử dụng, các thiết bị dùng hàng ngày ở trong những cơ quan và đơn vị sự nghiệp; quần áo đồng phục;… sẽ có hạn mức chỉ định thầu không được vượt quá con số 100 triệu đồng.

- Những trường hợp có thể áp dụng hạn mức chỉ định thầu không được phép vượt quá giá trị 1 tỷ đồng gồm có:

+ Gói thầu trong hoạt động mua sắm hàng hóa

+ Gói thầu dùng trong hoạt động mua thuốc hoặc mua vật tư

+ Gói thầu dùng để mua các sản phẩm công

+ Gói thầu hỗn hợp

+ Gói thầu xây lắp

Do đó, nếu các gói thầu muốn được áp dụng chỉ định thầu thì bắt buộc phải nằm trong số những trường hợp đã được quy định rõ ràng ở Luật Đấu thầu kèm theo với một vài điều kiện riêng rẽ đối với từng trường hợp cụ thể.

Những gói thầu sẽ phải đáp ứng cả hai loại điều kiện chung và riêng đối với từng trường hợp cụ thể nhằm thực hiện đảm bảo hình thức chỉ định thầu mà vẫn được lựa chọn việc áp dụng các hình thức chọn nhà thầu khác nữa. Và nhà nước đang khuyến khích hình thức này.

Bên cạnh việc áp dụng các gói thầu đã nêu ở trên thì việc chỉ định thầu sẽ được áp dụng đối với cả các nhà đầu tư nếu đáp ứng được điều kiện sau: chỉ có duy nhất một nhà đầu tư thực hiện việc đăng ký thầu; ở trong lĩnh vực thu  xếp nguồn vốn, sở hữu trí tuệ và công nghệ, bí mật thương mại chỉ có 1 nhà thầu duy nhất có đủ khả năng đấu thầu; trong quá trình thực hiện dự án thì nhà đầu tư tiềm năng có thể đưa ra được những dự án khả thi, có khả năng mang đến hiệu quả cao nhất có thể.

Việc làm xây dựng

Trong hình thức chỉ định thầu sẽ diễn ra hai quy trình. Đó là quy trình chỉ định thông thường và quy trình rút gọn. Trong đó, đối với quy trình chỉ định thầu thông thường bao gồm 5 giai đoạn:

- Tiến hành lập hồ sơ, thẩm định và duyệt hồ sơ chỉ định thầu thì sẽ bán hồ sơ cho các nhà thầu.

- Các nhà thầu mua hồ sơ, nắm bắt nội dung và sau đó chuẩn bị các hồ sơ đáp ứng yêu cầu có trong bản hồ sơ chỉ định thầu

- Đánh giá hồ sơ, đưa ra thẩm định, duyệt kết quả chỉ định thầu

- Tiến hành ký hợp đồng khi kết quả chỉ định thầu đáp ứng yêu cầu.

Còn đối với quy trình chỉ định thầu rút gọn sẽ chỉ được áp dụng đói với các trường hợp xử lý, khắc phục kịp thời các hậu quả do nguyên nhân bất khả kháng, thực hiện các gói thầu nhanh chóng nhằm đảm bảo kịp thời tránh gây ra các nguy hại trực tiếp cho cộng đồng dân cư trên các phương diện tài sản, tính mạng, sức khỏe và không gây ra các ảnh hưởng tiêu cực đến các công trình liền kề đó,… Khi thực hiện chỉ định thầu có hạn mức về chỉ định thì bên cạnh việc các nhà thầu thực hiện quy trình chỉ định rút gọn ra vẫn có thể và thậm chí còn được nhà nước khuyến khích chọn lựa hình thức chỉ định thầu thông thường.

4. Hình thức xử lý nếu chỉ định thầu trái phép

Nếu như việc chỉ định thầu không tuân thủ các quy định của pháp luật, tức là diễn ra trái phép thì sẽ bị xử lý theo các hình thức theo từng mức độ nghiêm trọng, từ kỷ luật, xử phạt hành chính cho đến truy cứu trách nhiệm hình sự. Còn tuỳ vào mức độ, tính chất của việc vi phạm mà cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ thực hiện các hình thức xử lý khác nhau.

Trong trường hợp việc chỉ định thầu trái phép, gây ra nhiều thiệt hại thì đương nhiên việc bồi thường, khắc phục hậu quả sẽ phải thực thi. Việc bồi thường này được áp dụng với các cá nhân hay tổ chức vi phạm vào luật đấu thầu để lại hậu quả sẽ thực hiện bồi thường theo quy định trong luật dân sự. trong đó, các chủ thể vi phạm sẽ phải bồi thường và chịu trách nhiệm đối với toàn bộ thiệt hại đã gây ra.

Mức độ bồi thường nặng nhất sẽ là xử lý hình sự. Hành vi chỉ định thầu thực hiện trái với pháp luật sẽ có nguy cơ bị cấu thành tội phạm theo đúng quy định đấu thầu gây ra những hậu quả khá nghiêm trọng, trong ddó mức phạt hình sự nặng nhất dành cho cá nhân vi phạm sẽ là mức 20 năm tù giam. Không những thế người vi phạm và bị truy cứu sẽ bị cấm làm việc hoặc đảm nhận một chức vụ nhất định nào đó trong thời hạn từ 1 đến 5 năm và kèm theo nguy cơ có thể bị tịch thu tài sản.

Còn rất nhiều các vấn đề liên quan đến hoạt động chỉ định thầu. Không đơn giản như việc chúng ta hiểu chỉ định thầu là gì mà hơn hết, chỉ định thầu còn là vấn đề có liên quan đến pháp luật cho nên chúng ta – những người có thể tham gia vào quá trình chỉ định thầu cần phải hết sức lưu ý và nắm rõ luật pháp quy định về chỉ định thầu để không bị thực hiện sai quy định và tránh được những nguy cơ xử phạt không mong muốn.

Việc làm thẩm định - giám thẩm định - quản lý chất lượng

Thông qua bài viết này, ngoài khái niệm chỉ định thầu là gì, bạn còn có thể hiểu rõ hơn các hình thức chỉ định thầu là gì, nắm chắc chắn cá quyết định chỉ định thầu là gì hay hạn mức chỉ định thầu là gì,... Càng hiểu rõ vấn đề này bao nhiêu sẽ càng mang tới cho bạn lợi thế tốt nhất trong quá trình làm việc bấy nhiêu. Chúc các bạn sẽ thành công với chính công việc của mình.