Đầu tư tự định là gì? Đặc điểm và vai trò của đầu tư tự định
Tác giả: Diệp Lạc
Nhắc đến đầu tư, người ta thường hay nghĩ đến việc bỏ vốn và đi kèm với đó là hai chữ “lợi nhuận”. Tuy nhiên bạn đã biết có loại đầu tư lại không hướng đến mục tiêu lợi nhuận chưa? Bài viết sau đây viecday365.com sẽ giới thiệu đến với bạn một loại đầu tư đặc biệt khác xa so với các loại đầu tư khác - đầu tư tự định. Cùng tìm hiểu đầu tư tự định là gì nhé.
1. Tổng quan về đầu tư tự định
1.1. Đầu tư tự định là gì
Trước hết bạn cần hiểu đầu tư là gì. Đầu tư là thuật ngữ quen thuộc được nhiều người biết đến kể cả trong cuộc sống hàng ngày. Vậy bạn đã hiểu chính xác đầu tư là gì chưa?
Đầu tư hiểu đơn giản là một khoản tiền, khoản thu nhập được chi trả cho các dự án, các chương trình tài chính, các sự kiện,...nhằm mục đích để tiền tạo ra tiền, sản xuất thêm tài sản vốn, hướng đến mục tiêu chính là tăng thu nhập và lợi nhuận.
Đầu tư được phân chia thành nhiều loại khác nhau, như đầu tư tài chính là việc mua bán chứng khoán, góp vốn để điều hành doanh nghiệp, đầu tư chiến lược là việc mua lại hay tiến hành sáp nhập các công ty nhằm mở rộng thị trường hoạt động,... Tuy nhiên các loại đầu tư này đều có một điểm chung đó chính là hướng đến mục tiêu cuối cùng là tạo tiền và tăng thu nhập.
Đầu tư tự định thì khác. Đầu tư tự định (Autonomous Investment) là khoản đầu tư mà chính phủ hoặc các cơ quan quan trọng khác đầu tư vào các dự án hay chương trình tài chính ở nước ngoài mà không quan tâm hay hy vọng đến việc tạo ra lợi nhuận hay giúp tăng trưởng kinh tế của đất nước đó. Vậy mục đích của đầu tư tự định là gì?
Đầu tư tự định mang một mục tiêu lớn lao hơn, đó chính là bình ổn chính trị. Khoản đầu tư này giống như món quà giao hữu nhằm gắn kết tình hữu nghị giữa hai đất nước. Bằng cách đó, chính phủ có thể xây dựng những mối quan hệ đối ngoại, ổn định tình hình chính trị, ngoài ra còn với mục đích chi viện trợ cho nền kinh tế, bình ổn an ninh quốc gia hoặc với các mục tiêu nhân đạo khác.
1.2. Vai trò của đầu tư tự định
Như đã đề cập ở trên, khoản đầu tư tự định này hướng đến một mục đích lớn lao hơn, mang lại lợi ích không chỉ cho một cá nhân, một tổ chức mà là lợi ích của cả quốc gia. Chính vì vậy, dù dự án có thành công hay không, điều kiện kinh tế thay đổi như thế nào thì khoản đầu tư tự định này vẫn sẽ được thực hiện.
Đầu tư tự định được coi là nhu cầu quan trọng không thể thay thế đối với sự an toàn của cả một đất nước. Ngay cả khi mức thu nhập khả dụng để đầu tư gần bằng 0 khoản đầu tư này vẫn sẽ được thực hiện. Chính phủ sẽ đầu tư vào các dự án cải thiện kinh tế, cơ sở hạ tầng và các mục đầu tư khác nhằm phát triển kinh tế cho quốc gia. Những khoản đầu tư này sẽ không góp phần tăng GDP hay suy giảm tài chính mà đơn giản chỉ với mục tiêu phúc lợi xã hội.
Đối với các khoản đầu tư lợi nhuận khác có đặc điểm là sẽ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố thị trường như biến đổi sản lượng, biến động tỷ giá,... Khoản đầu tư tự định sẽ không bị tác động bởi các yếu tố đó nên loại đầu tư này còn góp phần ổn định, giảm thiểu sự biến động cho các loại đầu tư lợi nhuận khác.
Xem thêm: Đầu tư dịch chuyển là gì? Đặc điểm cần biết về đầu tư dịch chuyển
2. Đặc điểm của đầu tư tự định
2.1. Đặc điểm
Trong tăng trưởng kinh tế sự thay đổi về đầu tư được biểu thị bằng tỷ lệ của xu hướng đầu tư cận biên MPI. Ở xu thế này có thể chia thành hai loại đầu tư chính là đầu tư tự định và đầu tư gây ra (đầu tư hướng đến lợi nhuận). Khi xu hướng cận biên bằng 0 thì đó là đầu tư tự định, còn khi xu hướng cận biên tiến đến lớn hơn 0 tức là xu hướng cận biên dương thì đó chính là đầu tư gây ra.
Chính phủ khi quyết định hướng đến đầu tư tự định thường sẽ không quyết định dựa trên việc có tạo ra lãi lỗ hay không, cũng không chú ý đến việc triển vọng tăng trưởng kinh tế trong tương lai hay không. Chính phủ sẽ đầu tư vào bất kỳ dự án nào như dịch vụ tiện ích công cộng (bưu chính, giao thông, cơ sở hạ tầng,...) hay nhằm viện trợ cho các dự án kinh tế, các mục tiêu nhân đạo.
Tuy nhiên không phải đầu tư bất kỳ dự án nào là chính phủ có thể thoải mái bỏ tiền ra mà không tính toán, xem xét. Mức độ đầu tư hay nói cách khác là số tiền đầu tư tự định cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố như việc tăng giảm dân số, ngân sách có sẵn, đặc biệt các sự kiện lớn như các cuộc cách mạng, chiến tranh,... Các yếu tố này sẽ quyết định mức độ đầu tư như thế nào để giảm thiểu rủi ro thấp nhất có thể.
2.2. Các nguồn chính cho đầu tư tự định
Vậy ngân sách từ các khoản đầu tư tự định xuất phát từ đâu. Các nguồn chính hỗ trợ cho đầu tư tự định như sau:
- Thuế
Thuế được coi là nguồn thu chính của chính phủ. Đây là một khoản tài chính mà cá nhân hay tổ chức bắt buộc phải nộp cho cơ quan nhà nước và không bồi hoàn nhằm phục vụ cho các mục đích chi tiêu của nhà nước. Có nhiều loại thuế khác nhau tùy vào từng đối tượng như thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân,... Hầu như mọi hoạt động chi tiêu của nhà nước đều xuất phát từ khoản thu chính này.
- Vốn vay
Đây cũng là một trong những nguồn thu chính trong việc đầu tư công. Người dân sẽ gửi tiền vào các ngân hàng nhà nước, tạo thành nguồn vốn rất lớn do huy động được các khoản tiền nhàn rỗi từ công chúng. Nhà nước sẽ tận dụng các khoản tiền này như một khoản vay tạm thời của người dân nhằm phục vụ cho các mục đích chi tiêu. Ngoài ra việc gửi tiền nhàn rỗi giúp người dân có thêm các khoản lãi, cân bằng được lượng tiền mặt và tiền gửi giúp nhà nước điều tiết kinh tế vĩ mô.
- Nguồn tài trợ thâm hụt
Chính phủ sẽ sử dụng nguồn ngân sách từ việc bán trái phiếu chính phủ hoặc in tiền mới trong các trường hợp chi vượt quá thu làm thâm hụt ngân sách. Bán trái phiếu chính phủ cũng tương tự việc huy động vốn bằng trái phiếu ở các doanh nghiệp, nhằm vay nợ các khoản tiền từ công chúng để bù đắp thâm hụt ngân sách. Việc in tiền mới là phương pháp tạo ra nguồn vốn đầu tư dễ dàng nhất, tuy nhiên nhà nước cần cân nhắc vì in tiền quá nhiều sẽ làm tăng dòng tiền kinh tế dẫn đến lạm phát không kiểm soát.
Xem thêm: Quỹ đầu tư chỉ số là gì? Gợi ý cho các nhà đầu tư tương lai
3. Đầu tư tự định bị ảnh hưởng bởi những yếu tố nào
Theo lý thuyết thì đầu tư tự định không bị tác động bởi các yếu tố bên ngoài tuy nhiên thực tế cho thấy đầu tư tự định vẫn sẽ bị ảnh hưởng đôi chút bởi một số yếu tố như sau:
- Đầu tiên là lãi suất. Lãi suất có tác động đáng kể đến các khoản đầu tư cả trong nước hay ở quốc tế vì sẽ ảnh hưởng đến chi tiêu. Lãi suất cao, người dân có xu hướng gửi tiền vào ngân hàng nhiều hơn, làm giảm lượng tiền mặt nắm giữ và giảm tiêu dùng do mong muốn tiết kiệm nhiều hơn. Ngược lại nếu lãi suất thấp sẽ thúc đẩy lượng tiêu dùng nhiều hơn.
- Các chính sách thương mại cũng sẽ tác động phần nào đến các khoản đầu tư tự định. Ví dụ nếu một nhà sản xuất hàng hóa xuất khẩu ra nước ngoài bị đánh thuế xuất khẩu cao, thì các quốc gia nhập khẩu những loại hàng hóa này sẽ phải nhập với giá đắt hơn do bên sản xuất phải đẩy giá lên để bù đắp các khoản thuế.
Nhìn chung, đầu tư tự định là loại đầu tư nghe có vẻ dễ dàng khi có thể đầu tư bất kỳ dự án nào vì không hướng đến mục tiêu tạo ra lợi nhuận nên không cần quan tâm đến lãi lỗ. Tuy nhiên việc đầu tư này ảnh hưởng không chỉ lợi ích hay an toàn của một cá nhân, một tổ chức mà có thể ảnh hưởng đến cả một quốc gia. Vì vậy cần nhắc kỹ lưỡng khi quyết định đầu tư tự định.
Bài viết trên viecday365.com đã cung cấp cho bạn các thông tin về đầu tư tự định là gì, vai trò và các yếu tố ảnh hưởng đến việc đầu tư tự định. Hy vọng bạn sẽ hiểu biết thêm về các loại đầu tư quan trọng và sẽ có lợi trong việc ra quyết định các kế hoạch trong tương lai.