Tổng thể thống kê là gì và những thông tin quan trọng cần biết

1. Khái quát chung về tổng thể thống kê là gì

Tổng thể thống kê là tổng hợp các số lớn của tất cả các kết quả quan sát, đơn vị, phần tử cấu thành của một hiện tượng nào đó thu thập được qua quá trình quan sát, phân tích, tổng hợp.

Tổng thể thống kê bao gồm các đơn vị phần tử, những đơn vị, phần tử cấu thành nên tổng thể của hiện tượng thì được gọi là đơn vị tổng thể. Trong quá trình phân tích, thống kê một hiện tượng nào đó thì tổng thể thống kê sẽ được thực hiện và biểu hiện thông qua mặt lượng, số lượng thống kê các phần tử trong hiện tượng đó.

Hiểu một cách đơn giản thì tổng thể thống kê thực hiện thu thập về mặt lượng của các đơn vị trong một tổng thể hiện tượng, từ quá trình quan sát và tổng hợp. Sau khi những đơn vị phần tử được tập hợp lại thành đơn vị tổng thể thì tiến hành quá trình phân tích và rút ra mẫu tổng thể. Từ việc điều tra và phân tích mẫu tổng thể đó thì có thể suy rộng ra tính chất về mặt lượng của tổng thể hiện tượng đó.

Tổng thể thống kê thường được sử dụng trong quá trình phân tích hiện tượng kinh tế, xã hội và được ứng dụng thường xuyên trong đời sống.

Tin tuyển dụng: Việc làm thống kê

2. Những loại tổng thể thống kê nào được sử dụng phổ biến

Dựa vào những căn cứ, những mục đích và những phạm vi nghiên cứu khác nhau thì cách phân loại tổng thể thống kê cũng khác nhau. 

2.1. Phân loại tổng thể thống kê dựa trên các đơn vị phần tử

Khi căn cứ vào tính chất, khả năng bộc lộ các đơn vị phần tử thì tổng thể thống kê được chia làm hai loại là: Tổng thể tiềm ẩn và Tổng thể bộc lộ.

Về tổng thể thống kê bộc lộ có nghĩa là tổng thể bao gồm các đơn vị phần tử có biểu hiện rõ ràng, dễ quan sát và xác định. Các đơn vị tổng thể có thể dễ dàng thu thập và nhận biết, thông thường những tổng bộc lộ sẽ là các chỉ số, số liệu xác định trong quá trình thống kê, phân tích.

Ví dụ: Tình hình doanh thu kinh doanh tại một thời điểm xác định của một doanh nghiệp, một trụ sở hay một chi nhánh. Số dân cư sinh sống tại một địa phương ở một thời điểm nhất định. Sự giúp đỡ từ phía chính phủ trong một thời gian nhất định đối với người nghèo. 

Và rất rất nhiều hiện tượng kinh tế, xã hội khác được biết đến là tổng thể bộc lộ hay cụ thể hơn là tổng thể thống kê bộc lộ. Bạn có thể dễ dàng lấy được ví dụ qua những hiện tượng xung quanh mình, chỉ cần các đơn vị phần tử đó có thể xác định số liệu và có ranh giới rõ ràng thì nó có thể xem là tổng thể bộc lộ.

Tổng thể tiềm ẩn là tập hợp các đơn vị phần tử không có biểu hiện rõ ràng, khó quan sát và xác định. Những phần từ này không có ranh giới rõ ràng, có tính chất định tính nhiều hơn là định lượng.

Ví dụ về tổng thể thống kê tiềm ẩn: Tập hợp những khách hàng yêu thích một loại sản phẩm nào đó, tổng hợp những cá nhân có tinh thần tập thể trong một khu vực dân cư. Hay tập hợp những sinh viên hát hay trong một lớp,...v.v. 

Những tổng thể thống kê tiềm ẩn thường ít được sử dụng hơn vì nó khó xác định một cách chính xác và sát với thực tiễn, hơn nữa việc thực hiện hoạt động thống kê tổng thể cũng khá khó khăn và ít mang lại hiệu quả.

2.2. Phân loại tổng thể thống kê theo mục đích nghiên cứu

Dựa theo mục đích nghiên cứu thì tổng thể thống kê được phân chia thành: Tổng thể thống kê đồng chất cùng với tổng thể thống kê không đồng chất.

Tổng thể đồng chất được hiểu là tổng thể tập hợp các đơn vị phần tử giống nhau liên quan đến mục đích nghiên cứu, tính chất của các đơn vị có thể giống nhau ở một hoặc một số đặc điểm.

Ví dụ về tổng thể đồng chất như: Tập hợp thống kê về sản lượng vải thiều tại Bắc Giang nửa đầu năm 2024, hay tổng hợp sản lượng lúa tại Đồng Bằng Sông Cửu Long năm 2024.

Tổng thể không đồng chất được phân loại dựa vào mục đích thống kê và tính chất của các phần tử thống kê không giống nhau và có thể phân biệt các tính chất rõ ràng.

Ví dụ thống kê về sản lượng các loại hoa quả tại Bắc Giang thì hoa quả có rất nhiều loại với sản lượng khác nhau, do vậy đây có thể được xem là tổng thể thống kê không đồng chất.

Lưu ý rằng khi phân loại tổng thể thống kê theo mục đích nghiên cứu thì với mỗi mục đích khác nhau thì một loại tổng thể thống kê có thể thay đổi theo hướng đồng chất hoặc không đồng chất.

Ví dụ như: Với mục đích thống kê thu nhập bình quân của giáo viên tại một khu vực nào đó thì tổng thể thống kê thu nhập bình quân của giáo viên tại địa phương được xem là tổng thể đồng chất. 

Còn với mục đích thống kê thu nhập bình quân của giáo viên trường công tại địa phương thì thống kê thu nhập bình quân của giáo viên nói chung tại địa phương được xem là tổng thể không đồng chất vì có sự phân chia giữa giáo viên trường công lập và giáo viên trường tư.

Sự phân chia này giúp xác định tính đại diện của các tham số, chỉ tiêu thống kê rút ra được từ các đơn vị tổng thể. Khi áp dụng vào các tổng thể độc nhất thì những tham số này có tính chất đại diện cao. Còn nếu tính được chúng từ tổng thể không đồng chất thì tính chất đại diện có thể không được sử dụng hoặc ít được đại diện hơn.

Xem thêm: Hướng dẫn cách viết CV ngành thống kê đầy đủ, chi tiết

2.3. Dựa vào phạm vi nghiên cứu để phân chia tổng thể thống kê

Khi căn cứ vào phạm vi nghiên cứu thì tổng thể thống kê được xác định thành tổng thể chung và tổng thể bộ phận. Phương thức tổng thể chung được xem là tổng thể thống kê bao gồm tất cả các đơn vị phần tử của hiện tượng nghiên cứu. Còng tổng thể bộ phận chỉ là một phần hoặc một mảnh của tổng thể chung.

Ví dụ khi nghiên cứu doanh số bán hàng của hệ thống chuỗi cửa hàng kinh doanh A trong 3 tháng thì tổng thể chung là doanh thu thu được từ hoạt động của chuỗi cửa hàng trong thời gian 3 tháng. Còn tổng thể bộ phận có thể là doanh thu của 1 cửa hàng trong 3 tháng hoặc doanh thu của chuỗi cửa hàng trong 1 tháng.

3. Ý nghĩa của hoạt động tổng thể thống kê mang lại

Mục đích chính của việc xác định các tổng thể thống kê là xem xét và định hình phạm vi nghiên cứu để đáp ứng mục đích thống kê. Khi thực hiện nắm bắt được tổng thể thống kê thì hoạt động nghiên cứu thống kê có thể diễn ra dễ dàng. 

Từ đó có thể thực hiện quan sát, phân tích, đánh giá các tổng thể cũng như các đơn vị phần từ để tìm ra bản chất, quy luật của hiện tượng, sự việc. Nhằm giúp đưa ra những định hướng và các quyết định quản lý, đề xuất những giải pháp hiệu quả hơn.

Xác định tổng thể thống kế có thể là hoạt động được thực hiện vào đầu mỗi giai đoạn thống kê khi thực hiện phân tích, đánh giá một hiện tượng nào đó. Không những thế vào cuối mỗi giai đoạn thống kê cũng cần phải xác định lại một lần nữa tổng thể thống kê để đảm bảo tính đúng cho kết quả của hoạt động thống kê.

Qua bài viết bạn đã có thể hình dung được về tổng thể thống kê là gì, nắm rõ các loại tổng thể thống kê và tìm hiểu về những ví dụ để phân biệt các loại hình tổng thể thống kê đó. Mong rằng qua bài viết bạn có thể tích lũy thêm một số kiến thức hữu ích cho mình về hoạt động liên quan đến tổng thể thống kê.