Tìm hiểu đặc điểm và nguyên lý hoạt động của mô hình kinh doanh MLM

1. Tìm hiểu về mô hình kinh doanh MLM

1.1. Nguyên lý hoạt động của mô hình kinh doanh MLM

Mô hình kinh doanh MLM (Multi-Level Marketing) còn được gọi là mô hình kinh doanh đa cấp. Mô hình này không được sử dụng bởi các nhà phân phối, nhưng lại rất phổ biến trong các doanh nghiệp bán lẻ và giữa những người bán hàng.

Mục đích chính của mô hình kinh doanh MLM là tạo ra một mạng lưới bán hàng đa cấp độ. Cụ thể, các thành viên trong mô hình này sẽ bán sản phẩm và dịch vụ cho những người khác, sau đó cố gắng mời chào những thành viên mới (có thể là chính những người mua hàng) gia nhập vào mạng lưới tiếp thị của họ.

Những thành viên mới nếu bán được hàng thì người tuyển dụng họ vào mạng lưới sẽ được hưởng hoa hồng. Sau đó, những thành viên mới nếu muốn hưởng hoa hồng thì lại tiếp tục mời chào những người khác nữa tham gia. Cứ như vậy một mạng lưới bán hàng đa cấp được hình thành. Đây chính là nguyên lý hoạt động cơ bản của mô hình kinh doanh MLM, hay mô hình kinh doanh đa cấp và bán hàng trực tiếp.

Mô hình kinh doanh MLM là “kim chỉ nam” của những công ty tồn tại phụ thuộc chủ yếu vào hoạt động bán hàng. Một mô hình như vậy có thể có hàng chục, hàng trăm, thậm chí là hàng ngàn người tham gia. Tất cả các cấp độ bán hàng đều sẽ nhận được hoa hồng khi sản phẩm hay dịch vụ được bán ra.

Theo nguyên tắc này, một mô hình càng có nhiều cấp độ thì những người tham gia sẽ được hưởng hoa hồng càng nhiều. Chính vì vậy, mặc dù việc tìm kiếm người mới là không bắt buộc, tuy nhiên lợi ích kinh tế là nguyên nhân khiến những người tham gia mô hình này luôn tích cực mời chào người mới. Người ở trên đỉnh kim tự tháp MLM do đó sẽ kiếm được rất nhiều hoa hồng từ nỗ lực của những người ở cấp thấp hơn.

1.2. Mô hình kinh doanh MLM là hợp pháp hay lừa đảo?

1.2.1. Sự khác nhau cơ bản giữa đa cấp hợp pháp và lừa đảo

Về bản chất, mô hình kinh doanh MLM là một phương pháp bán hàng cực kỳ hiệu quả, giúp doanh nghiệp sản xuất và cung cấp dịch vụ tăng mạnh doanh số bán hàng. Tuy nhiên, ngày nay, mô hình kinh doanh này đã bị “biến tướng” đi rất nhiều. Những kẻ lừa đảo thường áp dụng mô hình này để tìm kiếm những “con mồi” mới kiếm tiền về cho chúng.

Đặc điểm dễ nhận thấy nhất đó là những người mới gia nhập sẽ bị lừa bỏ ra một số tiền lớn để “ôm hàng”. Sau đó những người này lại đi tìm kiếm những “con mồi” khác để lừa tiền nhằm bù lại khoản tiền mình đã mất. Cứ như vậy rất nhiều người “nhẹ dạ cả tin” đã bị lừa và tham gia vào đường dây đa cấp rất khó có lối thoát.

Mặt khác, những kẻ lợi dụng mô hình MLM để trục lợi thường sẽ tập trung vào tuyển người mới nhiều hơn là bán hàng. Nguyên nhân là vì nguồn lợi chúng kiếm được chủ yếu từ những người mới tham gia chứ không phải là số sản phẩm hay dịch vụ được bán ra.

1.2.2. Minh chứng thành công của mô hình MLM trong thực tế

Mô hình kinh doanh MLM ra gây rất nhiều tranh cãi. Nếu một công ty hoạt động dựa trên mô hình này tập trung vào việc bán sản phẩm và dịch vụ cho người tiêu dùng nhiều hơn là mở rộng mạng lưới bán hàng, thì hoạt động này có thể được coi là hợp pháp. Ngược lại, đó chỉ là những “kim tự tháp” lừa đảo trá hình một công ty.

Nếu bạn đang muốn tìm kiếm những công ty thành công theo mô hình này thì Amway và Herbalife Nutrition là hai ví dụ tiêu biểu nhất về thành công đúng hướng của mô hình kinh doanh MLM.

Amway kinh doanh các sản phẩm chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp. Dựa trên mô hình MLM, công ty này đã mở rộng mạng lưới hoạt động đến hơn 100 quốc gia và kiếm về hàng tỷ đô la doanh thu mỗi năm.

Herbalife Nutrition chuyên phân phối các sản phẩm dinh dưỡng và giảm cân. Công ty này cũng áp dụng mô hình MLM và cũng rất thành công với mô hình này. Điều khiến mô hình của công ty này khác biệt với mô hình của những kẻ lừa đảo đó là họ có chính sách hoàn lại tiền nếu nhân viên không thể bán được sản phẩm.

Mặc dù về lý thuyết, mô hình MLM có thể mang lại doanh thu rất lớn cho doanh nghiệp bán sản phẩm và dịch vụ. Tuy nhiên, tỷ lệ thất bại cũng là không hề nhỏ. Do cơ chế kiếm hoa hồng từ những người ở cấp thấp hơn nên hầu hết những người tham gia sẽ cố gắng mời chào thêm người mới mà không quá quan tâm đến việc bán sản phẩm. Họ không hiểu được rằng bán sản phẩm mới là hoạt động mang đến nguồn thu nhập chủ yếu cho họ. Tương tự như các mô hình kinh doanh khác, khách hàng và thị trường mục tiêu cũng là những khía cạnh mà doanh nghiệp hoạt động theo mô hình LML quan tâm nhiều nhất.

2. Khác biệt giữa mô hình MLM và mô hình bán hàng truyền thống

2.1. Quy trình bán và phân phối hàng hóa

Điểm khác biệt đầu tiên giữa mô hình kinh doanh MLM và mô hình kinh doanh bán hàng truyền thống đến từ chuỗi cung ứng.

Trong mô hình bán hàng truyền thống, nhà cung cấp sẽ phân phối sản phẩm cho các nhà bán buôn. Sau đó, sản phẩm lại được phân phối từ người bán buôn sang những người bán lẻ. Người bán lẻ mới chính là người tiếp xúc trực tiếp và bán hàng cho khách hàng. Theo cách này, giá thành của một sản phẩm khi được bán ra sẽ cao hơn nhiều so với giá xuất xưởng, bởi mỗi người trung gian đều mong muốn thu về lợi nhuận.

Trong mô hình MLM, sản phẩm được bán trực tiếp cho khách hàng có nhu cầu. Cách này giúp rút ngắn chuỗi cung ứng, do đó người mua có thể mua được sản phẩm với giá cả hợp lý hơn rất nhiều.

2.2. Cách thức quảng cáo và tiếp thị

Các công ty hoạt động theo mô hình MLM không cần bỏ ra quá nhiều chi phí cho quảng cáo và tiếp thị sản phẩm. Những người mới tham gia vào mô hình này chính là những “công cụ” quảng cáo và tiếp thị sản phẩm.

Trong khi đó, bán hàng theo kiểu truyền thống cần phải đặc biệt chú trọng đến hoạt động quảng cáo và tiếp thị. Càng có nhiều người biết đến sản phẩm thì doanh số bán hàng của họ càng có sự khởi sắc.

Qua những thông tin trong bài viết, tin rằng bạn đọc đã có một góc nhìn toàn cảnh hơn về mô hình kinh doanh MLM, hay còn gọi là mô hình kinh doanh đa cấp. Về bản chất, mô hình MLM hoàn toàn hợp pháp và rất có hiệu quả trong lĩnh vực bán hàng. Tuy nhiên, mô hình này rất dễ bị nhầm lẫn với mô hình đa cấp của những kẻ lừa đảo. Bạn cần phải tỉnh táo để tránh sa vào cạm bẫy của những kẻ trục lợi từ việc “biến tướng” mô hình này.